Mowa jest najczęstszą formą komunikacji osób ze zdrowym słuchem. Niejednokrotnie jednak spotyka się osoby, które mimo intensywnej nauki nie potrafią mówić. Dla nich komunikacja alternatywna będzie podstawową formą porozumiewania się. Są też osoby dotknięte nie tak głębokimi zaburzeniami mowy, ale potrzebujące komunikacji alternatywnej dla uzupełnienia nauki mówienia w celu poszerzenia swojego sposobu porozumiewania się, a także ułatwienia rozumienia własnych wypowiedzi przez innych. Komunikacja alternatywna i wspomagająca tak rozumiana jest więc substytutem mowy.

Komunikacja alternatywna znajduje zastosowanie, gdy osoba porozumiewa się bezpośrednio twarzą w twarz – inaczej niż za pomocą mowy. Znaki manualne, graficzne, pismo to przykłady alternatywnych form komunikacji dla osób pozbawionych umiejętności mówienia.

Komunikacja wspomagająca oznacza komunikację uzupełniającą lub wspierającą. Słowo wspierająca podkreśla fakt, że interwencja z wykorzystaniem alternatywnych środków komunikacji ma dwojaki cel: wzmacniać i uzupełniać mowę oraz gwarantować zastępczy sposób porozumiewania się, gdy osoba nie zaczyna mówić.

Istnieje wiele systemów komunikacji alternatywnej i wspomagającej np. symbole Blissa, PIC, Sigsymbole, Leksigramy, PCS (Picture Communication Symbols). Nie ma systemów lepszych i gorszych, należy je natomiast dobrać do potrzeb i możliwości osoby, która będzie z nich korzystała.

W naszej szkole prowadzone są zajęcia z alternatywnych metod komunikacji metoda PCS, w oparciu o program komputerowy Boardmaker. Jest to produkt amerykański, który został przystosowany do warunków polskich. Można za jego pomocą tworzyć symbole – obrazki, a także całe tablice tematyczne, w zależności od potrzeb ucznia czy nauczyciela. Program komputerowy zawiera 3 i pół tysiąca obrazków (słów, wyrażeń) z języka polskiego. Wystarczy, że odbiorca przeczyta napis nad symbolem a już odbiera komunikat pochodzący od nadawcy.